In zijn boek past het diensthoofd gezinstherapie bij het Universitair Psychiatrisch Centrum van de Universiteit Leuven de negen criteria van borderline toe op de hedendaagse samenleving. En die voldoet uitstekend aan de diagnose, betoogt de professor. Niet alleen in het Belgische absurdistan, maar in de gehele westerse consumptiemaatschappij.
Want alom heerst een chronisch gevoel van leegte, bijna iedereen worstelt met zijn eigen identiteit, zinloos geweld flakkert keer op keer op, we paren even intense als instabiele relaties aan een grote verlatingsangst en zijn de slaaf van voortdurend wisselende begeertes en impulsen. Het resultaat is dat we ons nog nooit zo van god verlaten, ongelukkig en eenzaam hebben gevoeld, claimt De Wachter.
Zijn felle boodschap vindt een gretig gehoor. Na een imposante reeks mediaoptredens van de psychiater, onder andere bij de Nerdsessies, de Belgische variant van De Wereld Leert Door, is Borderline Times geklommen tot de eerste plaats in de non-fictie-toptien van De Standaard. En dat terwijl het is uitgegeven bij Lannoo Campus, een uitgeverij die normaliter een kleine, wetenschappelijke niche bedient.
Hoe verklaart u dit enorme succes?
‘Niet door mijn geniale inzichten, maar doordat er een onderstroom is van jonge mensen die zeggen: er is iets niet in de haak met de wereld, er moet iets gebeuren, we weten niet goed wat, we kunnen daar de vinger niet op leggen, maar daar staat het in, bij Paul Verhaeghe (door VN in augustus 2012 geïnterviewd, red.) in zijn boek Identiteit en bij Dirk De Wachter in Borderline Times. Ik krijg heel veel reacties en uitnodigingen, het is amper leefbaar voor mijn vrouw en kinderen. Uit heel uiteenlopende politieke hoeken, die het allemaal willen opeisen. Ze zeggen allemaal: dat is wat wij bedoelen.’
Nick Cave
Boven aan de trap die afdaalt naar het souterrain van zijn Antwerpse herenhuis waarin De Wachter zijn privépraktijk heeft, staat in schoonschrift geschreven: ‘Aus der Tiefe rufe ich, Herr, zu dir’. Borderline Times eindigt met de titel van een andere Bach-cantate: ‘Ich hatte viel Bekümmernis in meinem Herzen aber deine Tröstungen erquicken meine Seele’.
‘Ik ben een groot Bach-liefhebber,’ zegt de psychiater, die vanwege een markante gelijkenis met de popmuzikant onder zijn studenten de bijnaam Nick Cave heeft en zelf als gitarist puberale rocksterambities koesterde. ‘Een van de mensen die ik erg bewonder is een collega van mij, een psychiater die zijn vak nooit heeft beoefend maar de muziek in is gegaan: Philippe Herreweghe van het Gentse Collegium Vocale. Dat is de psychiater die, vind ik, het hoogst in de schuif ligt. Hij geneest mij, hij voedt mij, hij is mijn therapeut die mij troost zonder het zelf te weten. Ik luister graag naar Bach om mij te troosten in een wereld vol bekommernis.’
Hoezo is de wereld vol bekommernis en zijn we niet gelukkig? Zowel Nederland als België staat in de top van de geluksstatistieken.
‘Ik heb daar zo mijn gedachten over. Het blijkt dat in landen met de grootste gelukkigheid ook de graad van depressie, verzuring en malcontentement het hoogst is. Meer en meer is het een broos geluk van een dik ik op een klein eiland. Ik pleit ervoor dat we leren alstublieft een beetje ongelukkig te zijn. Het is op die manier dat we de wereld kunnen verbeteren. Ik ben wel wat ongelukkig over de onrechtvaardigheden in de wereld, over het vergroten van de kloof tussen arm en rijk, over de mensen die ik dagelijks in mijn praktijk zie. Een van de problemen is dat het doel van het bestaan in deze wereld het gelukkig zijn is. Voor mij mag het een bijwerking zijn, maar geen doel op zich. Het doel op zich is een goed leven, en dat betekent de verantwoordelijkheid nemen voor de ander. Hoe kan ik ervoor zorgen dat de ander, die mijn leven betekenis en zin geeft, bij mij binnenkomt? Die ander stoort mij in mijn zelfgenoegzame cocon, hij laat mij een beetje ongelukkig zijn. Maar dat zorgt er wel voor dat de hele samenleving meer verbonden is, dat we het ongeluk niet afstoten als een psychiatrische afwijking en zij die eraan lijden voor pillen naar de dokter sturen. We scoren 7,6 op de schaal van geluk, en we willen nog meer. Hoe kunnen we naar 7,8? Nog meer bubbelbaden tot we vermosselen tot weekdieren.’
Hier het gehele artikel lezen
Bronvermelding: http://www.vn.nl/Archief/Samenleving/Artikel-Samenleving/We-leven-in-een-borderlinemaatschappij.htm
(c) Vrij Nederland/ Tomas Vanheste
Borderliners vinden het over het algemeen erg lastig om met hun emoties om te gaan. De emoties bij mensen met borderline lijken harder en heftiger binnen te komen dan bij mensen zonder borderline. Borderliners weten over het algemeen niet hoe om te gaan met deze emoties. Ze missen een bepaalde vaardigheid, namelijk de emotie regulatie. Mensen met de borderline persoonlijkheidsstoornis worden vaak gekenmerkt door hun ‘alles of niet’ karakter. Ze denken vaak zwart-wit, in uitersten. Alles is leuk, of alles is stom. Iemand is geweldig, of iemand is waardeloos. Mensen met borderline vinden het over het algemeen lastig om nuances aan te brengen tussen de uitersten. Het is voor hen moeilijk om een goede middenweg te vinden. Voor de omgeving is dit vaak lastig te begrijpen.