Rapa Nui, een eiland in de Grote Oceaan zo groot als Texel. Het is één van de meest verlate plekken op Aarde: het dichtstbijzijnde bewoonbare eiland is zo’n 2.075 kilometer varen. Het eiland en z’n bevolking spreekt tot de verbeelding door de beelden die door een hoogbeschaving zijn achtergelaten. Wat we weten is dat er tussen 1250 en de 18e eeuw niet vierduizend mensen op het eiland woonden, maar tien- tot vijftienduizend. Wetenschappers, zoals wel vaker het geval is, zijn het niet met elkaar eens hoe het aantal inwoners zo gedecimeerd is geraakt. Was het bevolkingsimplosie door ontbossing, uitroeiing van vogelkolonies, stammenstrijd, of was het eerder slavenhandel of een rattenplaag? We zullen het misschien wel nooit weten.
Prachtig eiland
Paaseiland is een vruchtbare analogie voor onze huidige tijd op planeet Aarde. Vanuit de ruimte komt iedere astronaut tot het inzicht dat de Aarde een prachtige blauwe knikker is in een zee van niets. Metaforisch is de Aarde een eiland in de ruimte. Bewoonbaar en leefbaar in een omgeving die dat niet is en met een hele grote afstand tot andere, mogelijk leefbare, plekken.
Over leefbare plekken gesproken: daar is recent en goed nieuws over te melden. Op 19 december 2012 zijn er twee waarschijnlijk bewoonbare planeten ontdekt rondom de zon-achtige ster die het dichtst bij ons staat: Tau Ceti. Tau Ceti is ongeveer 12 lichtjaar van ons verwijderd, een slordige 113.526.336.000.000 kilometer. Als ons snelste ruimteschip een maximum snelheid van 75.000 kilometer per uur kan halen dan zijn we 172.795 jaren onderweg om er te komen.
Achteraf bezien
Als de Rapa Nui in de 18e eeuw al moedeloos werden om met hun kano’s 2.075 kilometer te varen, hoe moedeloos zouden zij dan vandaag de dag zijn als ze 6911 generaties op weg zouden moeten gaan om te kunnen overleven? Welk advies zou de kapper van de laatste boom op Rapa Nui ons nu meegeven? “Op is op”? ,of: “wat non-renewable is (olie, kolen, planten- en diersoorten), komt écht nooit meer terug als het op of uitgestorven is”?
